Interlingua by
Paul LeCorde
http://www.geocities.com/WestHollywood/Heights/4617/i_tao.htm
1
Le Tao le qual on pote discuter non es le Tao eternal.
Le nomine le qual on pote nominar non es le Nomine eternal.
Le innominabile es le real eternalmente.
Le nominar es le origine de tote cosas particular.
Liberate del desiro, on realisa le mysterio.
Attrappate in le desiro, on vide solmente le manifestationes.
Totevia le mysterio e le manifestationes
nasce del mesme fonte.
Iste fonte se appella obscuritate.
Obscuritate intra obscuritate. Le porta a tote intelligentia. 2
Quando le gente vide alicun cosas como belle,
altere cosas deveni fede.
Quando le gente vide alicun cosas como bon,
altere cosas deveni mal.
Esser e non-esser crea le un le altere. Difficile e facile sustene le un le altere. Longe e curte defini le un le altere. Alte e basse conta super le un le altere.
Ante e post seque le un le altere.
Dunque le Maestro age sin faciente alique
e insenia sin dicente alique.
Le cosas nasce e ille lassa que illos veni;
le cosas dispare e ille lassa que illos vade.
Ille ha ma non possede, age ma non expecta.
Quando su travalio es finite, ille lo oblida.
Illo es le ration que illo dura pro sempre. 3
Si on troppo estima grande homines, le gente deveni impotente.
Si on troppo valuta possessiones, le gente comencia a furar.
Le Maestro duce
per vacuar le mentes del gente e plenar lor cordes,
per debilitar lor ambition e indurar lor resolution.
Ille adjuta que le gente perde toto que illes sape, toto que illes desira, e crea confusion
in ille qui pensa que ille sape.
Practica non-facer,
e toto se ponera in ordine. 4
Le Tao es como un puteo: usate ma nunquam exhaurite. Illo es como le vacuo eternal: plenate con possibilitates infinite.
Illo es celate ma sempre presente. Io non sape qui lo parturiva. Illo es plus vetule que Deo. 5
Le Tao non selige flancos; illo parturi a ambe bon e mal. Le Maestro non selige flancos;
ille accollige ben e le sanctos e le peccatores.
Le Tao es como un mugimento:
illo es vacue totevia infinitemente capabile.
Le plus on lo usa, le plus illo produce; le plus on dice de illo, le minus on comprende. Tene al centro. 6
Le Tao se appella le Magne Matre vacue totevia inexhaustibile, illo parturi le mundos infinite.
Illo es sempre presente intra uno. On pote usar lo comocunque on vole. 7
Le Tao es infinite, eternal. Proque es illo eternal? Illo ha nunquam nascite;
Dunque illo pote nunquam morir. Proque es illo infinite?
Illo ha nulle desira pro se mesme; dunque illo es presente pro tote esseres.
Le Maestro resta post;
illo es le ration que ille es avante Ille es distaccate de tote cosas;
illo es le ration que ille es unite con illos
Proque ille ha liberate se mesme, ille es perfectemente completate. 8
Le supreme bon es como aqua, le qual nutri tote cosas sin essayar. Illo es contente con le locos basse le quales le gente disdigna. Dunque illo es como le Tao.
In le habitation, habita presso le terra. In le pensar, tene le simple.
In le conflicto, sia juste e generose. In le governar, non essaya a diriger. In le travalio, face lo que te place. In le vita familial, sia presente completemente.
Quando on es contente a esser simplemente se mesme e ni compara ni compete, tote le mundo le respectara. 9
Plena tu bassino al orlo e illo se effundera.
Continua affilar tu cultello e illo obtundera.
Chassa le moneta e securitate e tu corde nunquam disserrara.
Da attention al approbation del gente e tu sera lor prisionero.
Face tu travalio, pois regressa. Le solmente semita al serenitate. 10
Pote on persuader su mente de su divagar
e tener al unitate original?
Pote on lassar su corpore devenir flexibile como le del neonato? Pote on mundar su vision interior usque on vide nil ma le lumine? Pote on amar le gente e ducer les sin imponer su voler?
Pote on arrangiar le affaires le plus essential
per lassar que le eventos ha lor curso? Pote on regressar de su mente proprie
e dunque comprender tote cosas?
Le parturir e le nutrir, haber sin posseder,
ager con nulle expectationes, ducer e non essayar a diriger: isto es le virtute supreme. 11
Nos junge le radios insimul in un rota, ma il es le cavo central que face mover le carro.
Nos forma le argilla a in un potto, ma il es le vacuitate intra
que tene quecunque nos vole.
Nos martella le ligno pro un casa, ma il es le spatio interior que lo face habitabile.
Nos travalia con esser,
ma non-esser es lo que nos usa. 12
Colores ceca le oculo. Sonas assurda le aure.
Sapores amorti le gusto. Pensatas debilita le mente. Desiros desicca le corde.
Le Maestro observa le mundo ma se fide a su vision interior. Ille lassa que le cosas veni e va. Su corde es aperte como le celo. 13
Le successo es tanto periculose como le fallimento
Le sperantia es tanto cave como le timor.
Que significa il que le successo es tanto
periculose como le fallimento?
Si on ascende le scala o lo descende, su position es instabile.
Quando on sta con su duo pedes super le terra,
sempre on mantenera le balancia.
Que significa il que le sperantia es tanto cave
como le timor?
Le sperantia e le timor, le duo, es phantasmas
que nasce del pensar del ego.
Quando nos non vide le ego como le essentia,
que habe nos pro timer?
Vide le mundo como te mesme. Tene fide in le via cosas es. Ama le mundo como te mesme; pois tu pote amar tote cosas. 14
Reguarda, e tu non pote vider lo. Ascolta, e tu non pote audir lo.
Essaya a attinger lo, e tu non pote caper lo.
In alto, illo non es brillante. In basso, illo non es obscur. Sin sutura, innominabile, illo retorna al dominio de nil.
Forma lo que include tote formas, imagine sin un imagine, subtil, ultra tote conception.
Approcha lo e il ha nulle initio; seque lo e il ha nulle fin.
On non pote saper lo, ma on pote esser lo,
in reposo in su proprie Vita. Solmente realisa de ubi tu veni: isto es le essentia del sagessa. 15
Le Maestros ancian era profunde e subtil.
Lor sagessa era inpenetrabile. Il ha nulle via pro describer lo;
toto que nos pote describer es lor apparentia.
Illes era attentive
como alicuno transversante un rivo gelate.
Alerte como un guerrero in terreno inimical.
Cortese como un invitato.
Fluide como glacie disgelante. Formabile como un bloco de ligno. Receptive como un valle. Clar como un vitro del aqua.
Ha tu le patientia pro attender
usque tu fango subside e le aqua es clar?
Pote tu restar immobile
usque le action correcte surge per se mesme?
Le Maestro non cerca satisfaction. Non-cercar, non-expectar,
ille es presente, e pote accolliger ben tote cosas. 16
Vacua tu mente de tote pensatas. Lassa que tu corde sape le pace. Reguarda le tumulto del esseres, ma contempla lor retorno.
Cata esser separate in le universo retorna al fonte commun.
Le retornar al fonte es serenitate.
Si on non realisa le fonte,
on face le passos false in confusion e in tristessa.
Quando on realisa de ubi on veni, on naturalmente deveni tolerante, disinteressate, amusate,
benevole como un granmatre, digne como un rege.
Immergite in le admiration del Tao, on pote tractar se de quecunque le vita se duce,
e quando le morte veni, on es preste. 17
Quando le Maestro governa, le gente es a pena conscie que ille exista
Le optime sequente es un leader qui le gente ama.
Le sequente, un del qual illes ha timor.
Le pejor es un qui illes contemne.
Si on non se fide al gente,
on causa que illes es sin confidentia.
Le Maestro non parla, ille age. Quando su travalio es finite, le gente dice, \
nos lo faceva, completemente sol!\ 18
Quando on oblida le grande Tao, bonitate e pietate appare.
Quando le intelligentia del corpore declina,
le habilitate e le scientia veni foras. Quando il ha nulle pace in le familia, pietate filial comencia.
Quando le pais cade a in chaos, patriotismo nasce. 19
Jecta foras le sanctitate e le sagessa, e le gente sera cento vices plus felice. Jecta foras le moralitate e le justitia, e le gente facera le cosa correcte. Jecta foras le industria e le profito, e il ha nulle fures.
Si iste tres non es bastante,
solmente resta al centro del circulo e lassa que tote cosas prende lor curso. 20
Cessa pensar, e fini tu problemas. Que differentia inter si e no?
Que differentia inter successo e fallimento?
Debe on tener al qual alteres tene, evitar le qual alteres evita? Como ridiculose!
Altere gente es agitate,
como si illes era a un parada Solmente io non me inquieta, Somente io es sin expression,
como un infante ante que ille pote surrider.
Altere gente ha lo que illes require; Solmente io possede nil Solmente io vaga,
como alicuno sin un casa.
Io es como un idiota, mi mente es troppo vacue.
Altere gente es brillante: Solmente io es obscur. Altere gente es astute; Solmente io es enoiose. Altere gente ha un intention: Solmente io non sape.
Io flotta como un unda super le ocean, Io suffla tanto sin proposito como le vento.
Io es differente del gente ordinari. Io bibe del pectores del Magne Matre. 21
Le Maestro tene su mente sempre unite con le Tao; illo es lo que da su radiantia.
Le Tao es incomprensibile.
Como pote su mente esser unite con illo?
Proque ille non adhere a ideales.
Le Tao es obscur e impenetrabile. Como pote illo facer lo radiante? Proque illo lo lassa.
Depost que le Tao ha existite ante le tempore e le spatio,
Illo es ultra \Como sape io que isto es ver?
Io reguarda intra me mesme e vide. 22
Si tu vole devenir integre lassa que tu es partial. Si tu vole devenir recte, lassa que tu es torte. Si tu vole devenir plen, lassa que tu es vacue. Si tu vole esser renascite, lassa que tu mori. Si tu vole reciper toto, relinque toto.
Le Maestro, per resider in le Tao, da un examplo pro tote esseres. Proque ille non expone se mesme, le gente pote vider su lumine. Proque ille ha nil pro provar,
le gente pote tener se a su parolas. Proque ille non sape qui ille es,
le gente recognesce se mesme in ille. Proque ille ha nulle scopo in mente, toto lo que ille face succede.
Quando le Maestros ancian diceva, \relinque toto,\
illes non usava phrases vacue.
Solmente quando le Tao vive per uno, pote on esser vermente se mesme. 23
Exprime te mesme completemente, pois tace.
Sia como le fortias del natura:
quando il suffla, il ha solmente vento; quando il pluve, il ha solmente pluvia; quando le nubes passa, le sol brilla.
Si on aperi se mesme al Tao, on es unite con le Tao
e on pote incarnar lo completemente. Si on aperi se mesme al intuition, on es unite con le intuition
e on pote usar lo completemente. Si on aperi se mesme al perdita, on es unite con le perdita
e on pote acceptar lo completemente.
Aperi te mesme al Tao,
pois te fide a tu responsas natural; e omne se ponera in ordine. 24
Ille qui sta sur le puncta del pedes non sta firmemente. Ille qui se hasta avante non vade longe. Ille qui tenta brillar
obscura su proprie lumine.
Ille qui defini se mesme
non pote saper vermente qui ille es. Ille qui ha autoritate super alteres non pote autorisar se mesme. Ille qui adhere a su travalio creara nil que indura.
Si tu vole accordar se con le Tao, solmente face tu posto, pois lassa que illo vade. 25
Il habeva qualcosa sin forma e perfecte
ante que le universo nasceva. Illo es serene. Vacue. Solitari. Immutabile.
Infinite. Eternalmente presente. Illo es le matre del universo.
Pro manco de un nomine plus bon, io se appella le Tao.
Illo flue per tote cosas, intra e extra, e retorna al origine de tote cosas.
Le Tao es grande.
Le universo es grande. Terra es grande. Homine es grande.
Istos es le quatro potentias grande.
Homine seque le terra. Terra seque le universo. Le universo seque le Tao.
Le Tao seque solmente se mesme. 26
Le pesante es le radice del legier. Le immobile es le fonte de tote movimento.
Dunque le Maestro viagia tote le die sin partiente le casa.
Comocunque splendide es le vistas, ille resta serenmente in se mesme.
Proque debe le domino del pais papilionar como un idiota?
Si on lassa que on es sufflate ci e la, on perde contacto con su radice. Si on lassa que le agitation se move, on perde contacto con qui on es. 27
Un bon viagiator ha nulle scopos fixate
e non es absorbite con arrivar. Un bon artista lassa su intuition le duce ubicunque illo vole.
Un bon scientista ha liberate se mesme de conceptos
e mantene su mente aperi a lo que es.
Dunque le Maestro es disponibile a tote gente
e non rejecta alicuno.
Ille es preste a usar tote situationes e non guastar alique.
Isto se appella incarnar le lumine.
Que es un bon homine ma le inseniante
de un mal homine?
Que es un mal homine ma le carga de un bon homine?
Si on non comprende isto, on devenira perdita,
sin reguardo a su grado del intelligentia.
Illo es le grande secreto. 28
Sape le masculo,
totevia tene te al feminina: recipe le mundo in tu braccios. Si on recipe le mundo, le Tao nunquam le quitara
e on sera como un parve infante.
Sape le blanco,
totevia tene te al nigre:
sia un examplo pro le mundo.
Si on es un examplo pro le mundo, le Tao sera forte intra uno
e il habera nil que on non pote facer.
Sape le personal,
totevia tene te al impersonal: accepta le mundo como illo es. Si on accepta le mundo,
le Tao sera luminose intra uno
e on retornara a su essentia primal.
Le mundo es formate del vacuo,
como le utensiles de un bloco de ligno.
Le Maestro sape le utensiles, totevia se tene al bloco:
dunque ille pote usar tote cosas. 29
Vole tu meliorar le mundo?
Io non pensa que illo pote occurrer.
Le mundo es sacre. On non pote meliorar lo.
Si on se ingere con illo, on lo ruinara. Si on se tracta de illo como un objecto, on lo perdera.
Il ha un tempore pro esser avante, un tempore pro esser detra; un tempore pro esser in motion, un tempore pro esser in reposo; un tempore pro esser vigorose, un tempore pro esser fatigate; un tempore pro esser secur,
un tempore pro esser in periculo.
Le Maestro vide cosas como illos es, sin tentar diriger los.
Ille lassa que illos vade lor via proprie, e reside al centro del circulo. 30
Quicunque conta super le Tao in governar le homines
non essaya a fortiar resultatos
o vincer inimicos per fortia de armas. Pro cata fortia il ha un countrafortia. Violentia, etiam de bon intention, sempre resalta super se mesme.
Le Maestro face su posto e pois cessa.
Ille comprende que le universo es pro sempre sin controlo,
e que le tentar a dominar eventos va contra le currente del Tao.
A causa de su credentia in se mesme, ille non essaya a convincer alteres. A causa de su contentemento con se mesme,
ille non cerca approbation del alteres. A causa de su acceptation de se mesme,
le integre mundo le accepta.
31
Armas es le utensiles de violentia; tote homines decente los detesta.
Armas es le utensiles de timor; un homine decente los evitara
excepte in le necessitate le plus grave
e, si compellite, los usara
solmente con le maxime freno. Pace es su valor le plus elevate. Si on ha fracassate le pace, como pote ille esser contente? Su inimicos non es demones,
ma esseres human como se mesme. Ille non vole pro illes damno personal. Ni jubila ille in le victoria.
Como pote ille jubilar in le victoria e se delecta in le massacro del homines?
Ille entra un battalia gravemente, con tristessa e con grande compassion,
como si ille assiste a funerales. 32
On non pote apperciper le Tao. Plus parve que un electron,
Illo contine universos innumerabile.
Si potente homines e feminas
poterea remaner centrate in le Tao, tote cosas serea in harmonia. Le mundo devenirea un paradiso. Tote gente serea a pace,
e le derecto se scriberea in lor cordes.
Quando tu ha nomines e formas, sape que illos es provisional.
Quando tu ha institutiones,
sape ubi lor functiones debe finir. Sapiente quando a cessar, tu pote evitar ulle periculo.
Tote cosas fini in le Tao
como fluvios flue a in le mar. 33
Le saper de alteres es intelligentia; Le saper de se mesme es ver sagessa.
Le maestrar de alteres es fortia;
Le maestrar de se mesme es ver poter.
Si on realisa que on ha bastante, on es vermente ric. Si on resta in le centro
e imbracia le morte con su corde integre,
on durara pro sempre. 34
Le grande Tao flue ubique. Tote cosas nasce de illo, totevia illo non los crea.
Illo se curre abundantemente a in su travalio,
totevia illo face nulle pretension. Illo nutri mundos infinite,
totevia illo non los tene firme.
Proque illo se fusiona con tote cosas e se cela in lor cordes, on pote appellar lo humile.
Proque tote cosas evanesce a in illo e illo sol dura,
on pote appellar lo grande.
《道德经》(拉丁语版)Interlingua
